هفت خوان رستم را طی کرده تا دانشجوی دانشگاه دولتی علوم پزشکی شود، حالا باید هفت خوان دیگر را هم در خوابگاه طی کند، تغذیه نامناسب، وضعیت غیر بهداشتی حمام و دستشویی، اتاق تنگ و کوچک و شلوغ و فرسوده که باید ۴ تا ۷ سال تحمل کند.

سالهای دور از خانه را در خوابگاه همه تجربه نمیکنند سالهایی با رنگ و بوی خوشی و ناخوشی.سالهایی که برای گذراندن آن،کوله پشتی خاطرات و مهربانیهای خانه را برمی داری و به شهری دیگر میروی تا آن را این بار با خاطرات دوستان و همخانه هایی پر کنی که همانند تو از خانواده خود جدا شدهاند و برای آیندهای بهتر و کسب تحصیلات عالی، رنج دوری را به جان خریدهاند تا پس از گذشت سالها دوری از خانواده اسم و رسمی برای خود پیدا کنند.برای خود پزشکی، دندانپزشکی ، داروسازی، مامایی، پرستاری یا لیسانسی بشوند.
در حال حاضر ۱۶۰ هزار دانشجوی علوم پزشکی در سراسر کشور وجود دارد که از این تعداد ۷۰ هزار نفر خوابگاهی هستند یعنی نزدیک به نیمی ازآنها که در ۴۰۹ خوابگاه دانشگاههای علوم پزشکی سکونت دارند. ۳۵۵ مورد از این خوابگاهها مجردی و ۲۴ واحد نیز متأهلی است.
محمد آیتی،معاون دانشجویی و فرهنگی وزیر بهداشت گفته است با وجود اینکه استاندارد سرانه خوابگاهی بین ۱۰ تا ۱۵ مترمربع است در سالهای ۹۰ و ۹۱ به علت پذیرش بیش از حد دانشجو توسط سازمان سنجش این سرانه در خوابگاههای علوم پزشکی به زیر ۱۰ متر رسیده و گاهی حتی به ۴ متر مربع نیز کاهش یافته است.بنابراین تصور اینکه ۴ تا ۶ دانشجو در هر اتاق و در چنین فضای اندکی زندگی کند غیر ممکن نیست که خیلی هم سخت است.
غذاهای نامناسب، فقدان بهداشت،نبود وسایل ورزشی، داشتن حداقل فضا، نامناسب بودن وضعیت دستشویی و حمام، سالنهای مطالعه پر سر و صدا و نبود کتابهای به روز،فرسودگی اتاق ها و… از جمله دغدغههایی است که دانشجویان علوم پزشکی ساکن خوابگاه از آن گله دارند.
زهرا دانشجوی سال پنجم رشته پزشکی در دانشگاه علوم پزشکی تهران است، می گوید اتاقها بسیار کوچکند و این ساختمان برای اینکه خوابگاه باشد بسیار فرسوده شده ، کهنگی از در و دیوارهایش و سیستم لوله کشی قدیمی آن کاملاً مشخص است.ما حتی در چنین شرایطی امکان درس خواندن را در فضایی آرام نداریم چون در و دیوار این اتاقها بسیار نازک هستند و سر و صدای اتاقهای کناری کاملاً واضح به گوش میرسد.
مهدیه هم اتاقی او که دانشجوی سال دوم پزشکی است از وضعیت نامناسب و غیربهداشتی سرویس های دستشویی و حمام گله میکند و میگوید: این سرویس های بهداشتی یا تعدادشان کم است یا دچار گرفتگی هستند چون مثلاً برای ۵۰ دانشجو ۳ تا ۴ دستشویی وجود دارد. وضعیت حمام ها هم نگفتنی است زود به زود به آن رسیدگی نمیکنند و دیر به دیر آن را ضدعفونی میکنند.
ندا دانشجوی ترم ۶ داروسازی نیز در ادامه صحبت هم خوابگاهی خود میگوید: تخت خوابهایمان قدیمی است و مدام جیرجیر میکند. روی زمین هم نمیتوانیم بخوابیم چون موکتهای آن دیر به دیر شسته میشود و قدیمی است.
وی ادامه می دهد: مسئولان وعده میدهند اما کسی که به حرف ما گوش نمی دهد.انگار فقط خودمان را خسته میکنیم چون از وقتی یادمان میآید رسیدگی درستی به وضع روشنایی،موکت،کتابخانه و سرویسهای بهداشتی خوابگاه نشده است.
البته وضعیت نامناسب خوابگاهها فقط مخصوص دانشگاه علوم پزشکی تهران نیست.مینو که دانشجوی سال آخر رشته پزشکی است و در یکی از خوابگاههای دانشگاه علوم پزشکی ایران سکونت دارد در رابطه با مشکلات خوابگاهی خود و همخانههایش میگوید: در یک اتاق کوچک مجبوریم سه نفره زندگی کنیم فضا به قدری کوچک است که باید بیشتر سازش کنیم تا زندگی.
وی میگوید: فضای آموزشی بسیار قدیمی و فرسوده است به طوری که فضایی که برای کافینت در نظر گرفتهاند با کامپیوترهای قدیمی تجهیز شده که دیگر کاربردی ندارد زمانی هم که مستقیم اعتراض میکنیم به آن رسیدگی نمیشود. هر روز بر سر مسائل مختلف دعوا میکنیم اما با وجود اینکه رابط مستقیم برای بیان مشکلاتمان داریم باز هم اتفاقی نمیافتد. دیگر خسته شدهایم اعتراض میکنیم و اتفاقی نمیافتد.
این دانشجو میافزاید: در فصل زمستان خیلی اصرار کردیم که سرویسهایی را برای ایاب و ذهاب اختصاص دهند تا راحتتر و قبل از تاریک شدن هوا به خوابگاه برگردیم اما پس از گذشت یک ماه رفت و آمد، در نهایت به ما گفتند خودمان را کارورز معرفی کنیم و خودمان به دنبال گرفتن استعلام باشیم.
مینو میگوید: ساختمان خوابگاه ما چند طبقه است و من که در طبقه پنجم سکونت دارم مدتهاست به دلیل خرابی آسانسور به سختی و با خستگی به اتاقم میروم. اعتراض کردهایم گفتهاند ۱۰ میلیون تومان میخواهند تا درستش کنند.
سپیده دانشجوی دکترای داروسازی نیز در مورد کتابخانه خوابگاه خود میگوید: سوئیت محل زندگی را به کتابخانه معمولی و سادهای تبدیل کردهاند که در آن کتابهای قدیمی وجود دارد و به روز نیستند. لیستی از کتابهای مورد نیاز خود را به مسئولان ارائه کردیم اما در ابتدا گفتند فقط کتابهای غیردرسی میآورند چون کتابهای درسی گران هستند اما در نهایت کتابهایی را آوردند که به درخواست دانشجویان نبود.
این دانشجوی دکترا وضعیت بهداشت خوابگاه خود را مناسب میداند و میگوید: اما کیفیت غذا به شدت پایین آمده است در گذشته و قبل از اینکه با دانشگاه علوم پزشکی تهران ادغام شویم به همراه وعدههای غذایی میوه و شیر میدادند اما با ادغام نه تنها کم شد بلکه شیر را روی حساب صبحانه ما گذاشته و جداگانه حساب میکردند. هر ماه نیز خرما و روغن و پنیر میدادند اما پس از ادغام دیگر این را هم به دانشجویان نمیدهند.
سپیده میگوید: طعم غذا و کیفیت آن به قدری بد است که مدتی است از غذای سلف سرویس خوابگاه نخورده ام.
این در حالی است که معاون دانشجویی و فرهنگی وزیر بهداشت میگوید: ۳۵ درصد خوابگاههای دانشگاههای علوم پزشکی کاربری خوابگاهی ندارند و قرار است برای حل مشکلات دانشجویان خوابگاهی نقشه تیپ خوابگاهی طراحی شود تا در تمام خوابگاههای ۵۰ دانشگاه علوم پزشکی علاوه بر واحد مشاوره، اتاق مشاوره روان نیز ایجاد شود و برای ۶۵ درصد خوابگاهها سالن ورزشی و نمازخانه پیشبینی شود.
اما به نظر میرسد با وجود این مشکلات و تراکم دانشجو در فضای کم خوابگاهی، مهیا کردن سکونتگاهی با این ویژگیها از ساختن مدینه فاضله هم سختتر باشد.
هرساله به مناسبت هفته خوابگاهها وزرای بهداشت به خوابگاههای دختران و پسران سرزده میآیند و مشکلات این دانشجویان را از زبان خود آنها میشنوند. امسال نیز محمد حسن طریقت منفرد،وزیر بهداشت از خوابگاه خواهران الزهرا (س) دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بازدید کرد و پس از شنیدن گلایه های دانشجویان از وضعیت خوابگاهها و دیدن مشکلاتشان، ۵۸ میلیارد ریال برای تعمیر و تجهیز خوابگاه ها تخصیص داد.
وی که با پیشنهاد شورای رفاهی دانشجویان خوابگاه الزهرا این دانشگاه مبنی بر ساخت سالن ورزشی در این خوابگاه موافقت کرده است، دستور داد بخشی از مبلغی که برای تجهیز و تعمیر خوابگاههای کشور اختصاص مییابد به ساخت این سالن ورزشی تعلق گیرد.
علاوه بر کمک اخیر وزیر بهداشت،فروردین امسال نیز ۵ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان برای تعمیر و تجهیز خوابگاهها اختصاص داده شد که به گفته معاون فرهنگی دانشجویی وزیر بهداشت این اعتبارات در بین ۵۰ دانشگاه علوم پزشکی توزیع شده و در حال رصد هزینهکرد آنها هستند. این رقم برای تعمیرات سوختی، رنگ کردن تجهیزات ورزشی و تعمیر خرابیها استفاده خواهد شد.
آیتی اذعان میکند که تاکنون بحث خوابگاهها و سالنهای غذاخوری مغفول مانده و به همین دلیل نامهای را با همکاری معاونت بهداشتی وزارت بهداشت امضا و ابلاغ کرده است تا تمام معاونتهای بهداشتی دانشگاهها نظارت ویژهای را بر سالنهای غذاخوری و وضعیت بهداشت خوابگاهها داشته باشند و آن را با شاخصهای بیرون ارزیابی کنند.
مشکلات خوابگاهی دانشجویان علوم پزشکی به قدری زیاد است که تخصیص این اعتبارات ویژه، شاید گوشهای از آنها را برطرف کند.مشکلاتی که برای دانشجویان فرهیخته کشور که سهم بالایی از تولیدات علمی را به خود اختصاص میدهند همچنان ادامه دارد.
98فان